Diyeceğim o ki; diziler armoniler üzerine melodiler yaratmakta, daha lineer (çizgisel) bir yaklaşım geliştirmekte, farklı tonal olasılıkları keşfetmekte faydalı olabilirler. Ancak doğaçlamada amaç sürekli "dizisel düşünme"yi aşıp "cümleleme"ye varmak olmalıdır. Yoksa pek çok müzisyende rastladığımız şu şiirlerle karşılaşırız:
ABCÇDEFGĞHIİ
JKLMNOÖP
RSTSRPÖONMLK
JİIHĞGFEDÇCBA
İşe modlardan başlayacak olursak, ilk önce yapacağımız iş aşağıdaki tabloda sol kolona majör dizinin seslerini her bir basamağından başlayarak yazmak olacak, sonra sağdaki kolona, solda ortaya çıkan dizinin aralık yapısını C köküne transpose ederek yazacağız. En sık sorulan sorulardan biri şudur:
"Hocam bu C majör diziyi Re'den Re'ye yazınca ne değişiyo da bi de başka isim alıyo?"
Bu şöyle bir şey: TOKA- OKAT- KATO- ATOK . Yani anlam ve içerik öyle oluyor. Yani C majörü, D kök notası üzerine çalınca başka bir hissiyat /anlam veriyor, E üzerine çalınca başka...vs... Siz en iyisi çalın da duyup anlayın. Sağ kolonda tüm majör dizi modlarını C'dan görüyorsunuz ki bunları 12 tona transpoze edip öğrenmektir.
şimdi de majör diziye yaptıklarımızı melodik minöre yapacağız.
Ve de armonik minöre:
Ve de bunlara caz diline mal olmuş üç simetrik diziyi de eklersek:
whole-tone dizisi diğer dizilerden farklı olarak 7, diminished ise 9 sesten oluşmakta. Simetrik oldukları için de sadece C'den ve Db'den başlayan 2 adet whole-tone, C'den, Db'den ve D'den başlayan 3 adet diminished dizisi bulunmakta.
Ve de son olarak bu dizileri hangi akor üzerine, nasıl, nerede kullanacağımızın tablosu:
Kayıtlar
